سخنان امیرالمومنین به ابن ملجم ملعون پس از ضربت

بسم الله الرحمن الرحیم

بعد از آنکه ابن ملجم را اسیر کردند و به نزد امیر المومنین علیه السلام آوردند حضرت بی حال در بستر افتاده بود ، امام حسن علیه السلام پدر را بوسید و و عرض کرد: ای پدر این دشمن خداست و دشمن توست خداوند ما را یاری کرد تا او را دستگیر کنیم، اما حضرت امیرالمومنین علیه السلام جواب او را نداد و امام مجتبی علیه السلام هم اکراه داشت که آن حضرت را از خوابش بیدار کند.

ساعتی گذشت امیر المومنین علیه السلام چشمان خود را باز کرد در حالیکه می فرمود: ای ملائکه پروردگارم با من رفاقت کنید،

امام حسن علیه السلام عرض کرد: این دشمن خدا و تو ابن ملجم است، خدا او را به دام ما انداخته الان در حضور شما قرار دارد.

آنگاه امیر المومنین علیه السلام چشمان خود را باز کرد و به او نگاهی انداخت و ابن ملجم لعنت الله علیه در بند بود و شمشیرش هم در گردنش آویزان بود، پس امیر المومنین علیه السلام با ضعف و صدائی شکسته و با ترحم و مهربانی به او(لعنة الله علیه) فرمود: یا هذا لقد جئت عظیما وارتكبت أمرا عظیما وخطبا جسیما

آهای تو عمل بزرگی بجا آوردی و گناه بسیار بزرگی مرتکب شدی و اشتباه سنگینی کردی

أبئس الامام كنت لك حتى جازیتنی بهذا الجزاء؟

آیا بد امامی برای تو بودم که اینگونه به من پاداش دادی؟

ألم أكن شفیقا علیك وآثرتك على غیرك وأحسنت إلیك وزدت فی إعطائك ؟

آیا بر تو مهربان نبودم؟ و تو را بر غیر تو ترجیح ندادم؟ و به تو نیکی نکردم؟ و عطایای تو را زیاد نکردم؟

ألم یكن یقال لی فیك كذا وكذا فخلیت لك السبیل ومنحتك عطائی وقد كنت أعلم أنك قاتلی لا محالة؟ ولكن رجوت بذلك الاستظهار من الله تعالى علیك

آیا به من نمی گفتی که چنین و چنان است (کنایه از اینکه می آمد و به حضرت عرض حاجت می کرد) و من برایت راه را باز می کردم (یعنی مشکلت را حل می کردم) و کمکهای من تو را در وسعت و راحتی قرار می داد؟ در حالیکه خوب می دانستم که تو حتما قاتل منی! ولی من امیدم از این کارها این بود که در مقابل تو خدا پشتیبان من باشد.(یعنی در حضور خدا حجتی برای کشتنم نداشته باشی)

یا لكع وعل أن ترجع عن غیك ، فغلبت علیك الشقاوة فقتلتنی یا شقی الأشقیاء؟

ای احمق چه باعث شد که از این جنایت دست بر نداشتی؟ و بدبختی بر تو غلبه کرد و مرا کشتی ای شقی ترین شقی ها

اشک از چشمان ابن ملجم (لعنت الله علیه) سرازیر شد و گفت: ای امیرالمومنین آیا تو می خواهی کسی را که در آتش هست نجات دهی؟

حضرت فرمود: راست گفتی (یعنی برای تو دلسوزی فایده ای ندارد)

آنگاه حضرت به امام حسن علیه السلام رو نموده و فرمود:

ارفق یا ولدی بأسیرك وارحمه ، وأحسن إلیه وأشفق علیه ، ألا ترى إلى عینیه قد طارتا فی أم رأسه ، وقلبه یرجف خوفا ورعبا وفزعا

پسرم با اسیرت مدارا کن و به او ترحم نما و با او خوش رفتار باش و برایش دلسوزی نما، آیا چشمانش را نمی بینی که چگونه در کاسه سرش می چرخد؟ و از روی ترس و وحشت و بیچارگی چگ.نه قلبش می تپد؟

امام حسن علیه السلام به پدر عرض کرد: این ملعون جنایتکار قصد قتل تو را نموده، و ما را مصیبت زده کرده است، ولی تو امر می کنی که ما با او مدارا کنیم؟

امیر المومنین علیه السلام جواب داد:

نعم یا بنی نحن أهل بیت لا نزداد على الذنب إلینا إلا كرما وعفوا ، والرحمة و الشفقة من شیمتنا لا من شیمته،

آری فرزندم ! ما اهل بیت در حق کسی که به ما ستم کند جز کریمی و گذشت و مهربانی و دلسوزی چیزی زیاد نمی کنیم بخاطر خلق کریمانه ما، نه اخلاق او

بحقی علیك فأطعمه یا بنی مما تأكله ، واسقه مما تشرب ، ولا تقید له قدما ، ولا تغل له یدا

بخاطر حقی که من بر تو دارم از همان غذائی که خودت می خوری به او بده و از همان نوشیدنی که خودت می نوشی به او بنوشان و پاهای او را در بند نکن و دستانش را در زنجیر قرار نده

فإن أنا مت فاقتص منه بأن تقتله وتضربه ضربة واحدة وتحرقه بالنار،

اگر من مردم او را قصاص کن یعنی او را بکش و فقط یک ضربه به او بزن بعد بدنش را در آتش بسوزان (زیرا قاتلین انبیا و اولاد انبیا طبق فرمان الهی نباید بدنشان دفن شود بلکه باید سوزانده شود)

ولا تمثل بالرجل فإنی سمعت جدك رسول الله صلى الله علیه وآله یقول : إیاكم والمثلة ولو بالكلب العقور ،

این مرد را قطعه قطعه نکنید که من از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: بپرهیزید از مثله کردن(یعنی قطعه قطعه کردن بدن کسی) اگرچه سگ مرده ای باشد

وإن أنا عشت فأنا أولى بالعفو عنه ، وأنا أعلم بما أفعل به ، فإن عفوت فنحن أهل بیت لا نزداد على المذنب إلینا إلا عفوا وكرما .

و اگر من زنده ماندم سزاوارترم از دیگران که از او درگذرم و خودم بهتر می دانم با او چکنم و اگر او را عفو کنی (عجیب نیست) زیرا ما اهل بیتی هستیم که برای ستم کنندگان به خود جز گذشت و بزرگواری چیزی زیاد نمی کنیم.

آدرس

بحار الانوار ج 42 ص 287

فقه العولمه ص 8

موسوعه کلمات امام حسن علیه السلام ص 83

منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة ج5 ص 156

الانوار العلویة ص 380(قسمتی از روایت)

مستدرک الوسائل ج ص 256(قسمتی از روایت)

جامع الاحادیث شیعه ج26 ص 230(قسمتی از روایت)

نقل روضه حضرت زهرا س از جانب خداوند تبارک و تعالی برای حضرت رسول

شهادت جون غلام ابوذر غفاری رحمت الله علیهما

شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام